Ljubitelji filmova i serija Davida Lyncha se sjećaju po kultnim filmovima “Mulholland Drive”, “Čovjek-slon” i “Plavi baršun”, ali i TV seriji “Twin Peaks”. Ovaj američki redatelj preminuo je samo nekoliko dana prije 79. rođendana.
David Lynch poznat je po svojim nadrealnim filmovima i jedinstvenom vizualnom stilu popularno nazvan “Linčevski stil”, a koji karakteriziraju snene scene i specijalni dizajn zvuka. Nadrealni i u mnogim slučajevima nasilni elementi njegovih filmova na reputaciji su da “zastrašuju, vrijeđaju i mistificiraju” svoje gledatelje.
Rođen u obitelji srednje klase u Missouli, država Montana, Lynch je djetinjstvo proveo putujući SAD-om prije nego što je upisao studij slikarstva na Pennsylvania Academy of Fine Arts u Philadelphiji gdje se i započeo baviti produkcijom kratkih filmova. Odlučivši se u potpunosti posvetiti tom mediju, preselio se u Los Angeles gdje je producirao svoj prvi film, nadrealni horor “Eraserhead” (1977. godine). Nakon što je film postigao kultni status, Lynchu je ponuđena režija filma “Čovjek-slon” (1980.) koji mu je donio veliki uspjeh i proboj. Nakon toga je snimio dva filma za produkciju kuću De Laurentiis Entertainment Group: znanstveno-fantastični ep “Dina” (1984.) koji je bio kritički i komercijalni neuspjeh, te neo-noir kriminalistički film “Plavi baršun” (1986.) koji je pobrao hvalospjeve filmske kritike. Početkom 90-ih godina prošlog stoljeća s Markom Frostom kreirao je iznimno popularnu, misterioznu televizijsku seriju “Twin Peaks” (1990. – 1991.), a nakon nje je snimio i prequel u obliku filma “Twin Peaks: Vatro hodaj sa mnom” (1992.); zatim film ceste “Divlji u srcu” (1990) i obiteljski film “Prava priča” (1999.). Ipak, nije odustao od snimanja nadrealnih filmova pa je tako snimio “Izgubljenu autocestu” (1997.), “Mulholland Drive” (2001.) i “Unutarnje carstvo” (2006.). U međuvremenu je objeručke prihvatio internet kao novi medij, pa je producirao nekoliko web serija, kao što su animirani “Dumbland” (2002.) i nadrealni sitcom “Rabbits” (2002). Tijekom svoje karijere, Lynch je zaradio tri nominacije za prestižnu nagradu Oscar u kategoriji najboljeg redatelja, te jednu u kategoriji najboljeg scenarija. Dva puta je osvojio francuskog Césara za najbolji strani film, kao i Zlatnu palmu na filmskom festivalu u Cannesu te počasnu nagradu za životno postignuće na filmskom festivalu u Veneciji. Francuska vlada dodijelila mu je Legion of Honor, najveće priznanje koje jedan civil može dobiti, a te iste godine (2007.) The Guardian ga je opisao kao “najvažnijeg redatelja ove ere”. Allmovie ga je proglasio “renesansnim čovjekom modernog američkog filmskog stvaralaštva”, a uspjesi njegovih filmova označili su ga kao “prvog popularnog nadrealista”.
Godine 2019. David Lynch je dobio počasnu nagradu Oscar “za neustrašivo rušenje granica u potrazi za svojom jedinstvenom filmskom vizijom.”
Umro je u 78. godini života.
Izvor: Wikipedia
Foto: Richard Harbaugh / ©A.M.P.A.S.